Καλλιτεχνικές ανησυχίες

Το φθινόπωρο μας αχνοχαϊδεύει με τα απαλά του ακροδάχτυλα, τα πορτοπαράθυρα φτεροκοπάνε από το αγέρι και χαμογελάνε στις πρώτες στάλες της βροχήσε. (Πρόσεξε, όχι "βροχής" αλλά "βροχήσ-ε" με το "ε" απαλό, αργόσυρτο σαν να σου  βγαίνει λίγο η ψυχή - συνδυάζεται απαραίτητα με ρομαντικό αναστεναγμόνε και πετάρισμα ματιών στη γενικότερη κατεύθυνση της ελπίδας του ουράνιου τόξου).
Κοίτα το ξέρω ότι έχω την κακή φήμη κάφρου και βάρβαρου, αλλά όπως ξέρεις ήδη έχω και τη φήμη μεγάλου παπατζή και ψεύτη, οπότε αφού θέλω να γράψω καλλιτεχνικό θέμα, είπα να το γράψω με καλλιτεχνική γλώσσα. Νταξ; μέσα είσαι δικέ μου, κόβει το μάτι σου.

Ένα πρωινό, μουντό σαν τα όνειρα λίγο πρίν το μούχρωμα, τα όνειρα αυτά που φεύγουν και δεν ξέρεις αν ευγνωμονείς το μυαλό σου που τα ξεχνά ή το καταριέσαι που τα αποδεσμεύει, είδα μια είδηση ο ρουφιάνος και μου φυγε η μαγκιά.
Ήταν δροσερό το αγέρι που φύσαγε το πρόσωπό μου και πάγωνε στην άκρη του ματιού το μισοτρεμάμενο δάκρυ και συνάμα την ελπίδα της φρίκης ή τη φρίκη της ελπίδας.
Δεν ήξερα αν η είδηση είναι αληθινή ή κατασκευασμένη, αλλά δε με ενδιαφέρει κιόλας, εγώ απλά ως ευαίσθητος καλλιτέχνης θέλω να κάνω κριτική στην υποτιθέμενη είδηση και όχι στην πραγματικότητα.
Γιατί άλλωστε, τί ακριβώς είναι η πραγματικότητα πέρα από θνητές μικροαστικές φωτοκόπιες που βγάζει η αντίληψή μας, όπως γέρνει αποκαμωμένη το αδύναμο κεφάλι της, στην αγκαλιά της λήθης; (σε έχω σκίσει, παραδέξου το. Το έχω)
Είδα λοιπόν πως -τουλάχιστον υποθετικά- αυτός ο πίνακας, στο γραφείο του πρωθυπουργού της χώρας,

θεωρητικά αντικαταστάθηκε ή θα αντικατασταθεί με αυτόν :

Ω Μούσες που ημίγυμνες χορεύετε με τις φεγγαραχτίδες και τις δροσοσταλίδες στις παρυφές του Ελικώνα...
Οποίος θαυμασμός, οποία ανατριχίλ διαπερνά με ταχύτητα του Ιντερσίτυ 551 τα σφριγηλά μου μούσκλα;
Τι θωρούν οι κουρασμένοι από το υπερθέαμα της ιλλουστρασιόν ζωής οφθαλμοί μου;
Σαφώς και έπρεπε να φύγει από το υπερφορτωμένο εικαστικά ρουστίκ γραφείο του πρωθυπουργού αυτό το ροκοκο-μπαρόκ πράμα με τις ξεπερασμένες υφέρπουσες ιδεοληψίες.
Προσέχτε την προφανή και απλή -αλλά ουδαμώς απλοϊκή- σημειοσημασιολογική προσέγγιση του απείρου και την ενδελεχώς υποβόσκουσα χάρη του νέου πίνακα.
Ο καλλιτέχνης με αδρές, παχιές γραμμές υποδηλώνει τα φραγμένα όρια του απειρισμένου υποσυνειδήτου του, ενώ η κόκκινη διαχωριστική είναι αυτή που οδηγεί το μάτι σε έναν σαφή προσδιορισμό του εφικτού και του ανέφικτου, υπογραμμισμένου από την αγνότητα του υποκίτρινου και την παιδική αφέλεια του υπορόζ.
Όλα αυτά ενυπάρχουν παρά και έναντι, σε ένα μουντό πεδίο που στη βάση, τη βάση που υποδηλώνει την επαφή μας με τη γη, το θάνατο, το χώμα, τους σκώληκας και τας σκουληκαντέρας, ενώ προς τα πάνω ανοίγει, ελαφρά, απαλά, ήρεμα, δείχνοντάς μας έτσι το δρόμο προς την ελευθερία της ψυχής, την ελευθερία του σώματος και την Ελευθερία Αρβανιτάκη.
Η πάνω οριζόντια πάλλευκη γραμμή είναι το όριο που όλοι πρέπει να ξεπεράσουμε, κοιτώντας ψηλά, μακριά και πέρα από ορίζοντες και τεχνητά όρια. Είναι η γραμμή της υπέρβασης και εσώτερης επανάστασης που ο πας εις ένας άξιος να ονομάζεται άνθρωψ και όχι απλά πίθηξ, οφείλει έστω και μία φορα στη ζωή του να τολμήσει να πατήσει αναφωνώντας "πίσω καθήκια και σας έφαγα".
Νομίζω ορθά θα έπραττε ο καθείς να έχει ένα τέτοιο κόσμημα στο γραφείο του και όχι αυτές τις παρωχημένες καλλιτεχνίες τεθνεόντων ψευτοζωγράφων που νόμιζαν ότι επειδή μπορούν να απεικονίσουν κάτι ζωντανό, πραγματικό, λεπτομερές και άρτιο, ήταν και αξιόλογοι.
Γιατί ως γνωστόν, το συγκινησιακό υπόβαθρο ενός πίνακος, η αληθινή γεννεσιουργός αιτία της επιρροής που σπάει το φράγμα αιτίου-αιτιατού και εναγκαλίζει το θεατή σε έναν ψυχικό διονυσιακό χορό, δεν έχει ανάγκη από εικόνα και ταλέντο, αλλά απλά από συναίσθημα.
Για αυτό παρουσιάζω και εγώ ένα αριστοτεχνικό έργο μου,  που αποτελεί γροθιά στο κατεστημένο και ευελπιστώ ότι κάποτε θα λάβει τη θέση που του αρμόζει στο γραφείο του κάπταιν Αντάμα, πάνω στο Αστρόπλοιο Γκαλάκτικα. Το ονομάζω, Σπουδή σε κόκκινο :

Ε ρε διάολε, θα αφήσω μούσι-θύσανο, θα πάρω αμπέχωνο και θα το παίζω άνθρωπος του πνεύματος απο δώ και πέρα...

Οδηγός Ανίχνευσης Χαζομάρας

Μία στο τόσο ψήνομαι και εγώ να γράψω κάτι "σοβαρό".

Σήμερα το θέμα μας είναι τα περί επιστήμης και ερμηνείας φαινομένων. Και τα λοιπά. Ξέρεις τώρα.

Άφησα ένα σχόλιο στον Vagelford πρίν μερικές μέρες, υποστηρίζοντας ότι δυστυχώς, η πλειοψηφία του κόσμου που δεν έχει σπουδάσει κάτι τείνει να θεωρεί τους "επιστήμονες" είτε ως αργόμισθους τρόμπες που δεν ξέρουν τι τους γίνεται, είτε ως σκοτεινά όργανα μυστικών συνωμοσιών, κάτι μεταξύ Φρανκενστάϊν, Δρ.Νο και λοιπών διαστροφικών κακών από ταινίες. Συν τοις άλλοις, έχουμε ανεπτυγμένη τώρα τελευταία όλη αυτή τη συνωμοσιολογία για τα πάντα και με τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, το δίκτυο κλπ, ο ρυθμός διασποράς χαζομάρας έχει πιάσει αστρονομικά επίπεδα. Αυτοί οι ψεκασμοί για παράδειγμα φοριούνται πάρα πολύ και κανείς δεν έχει σκεφτεί το απλούστερο αντεπιχείρημα, ότι "γιατί ρε συ άμα κάνουν κάτι τέτοιο το κάνουν τόσο φανερά, και δεν το ρίχνουν στο νερό να μην πάρει χαμπάρι κανείς τίποτα;". Άσε, τη φυσική του πράγματος δεν την πιάνω καθόλου γιατί στόχος είναι ο "απλός" άνθρωπος που δε μπορεί να πάει το μυαλό του ότι ένα αέριο που το ψεκάζεις στα 10.000 πόδια έχει πιθανότητες να σε φτάσει όσες το τσιγάρο που κάνω εγώ τώρα κάπου στο κέντρο, να φτάσει περίπου στο Κορωπί. Άστο αυτό. Δεν είναι οι ψεκασμοί ο στόχος μου όμως τώρα, είναι άλλα πράγματα.

Ήθελα καιρό να γράψω ένα απλό θεματάκι περί της επιστημονικής μεθόδου και μερικών βασικών οδηγιών ανίχνευσης παπατζιλικίων, για κόσμο που ρε αδερφέ, δεν έχει σχέση με το άθλημα.

Τα παρακάτω τα κλέβω από παλαιότερο θέμα που είχα βάλει,΄ετσι για επανάληψη :

Ο όρος Επιστημονική Μέθοδολογία έχει να κάνει με μια συλλογή τεχνικών για τη διερεύνηση φαινομένων, την απόκτηση νέας γνώσης και τη βελτίωση/διόρθωση/ενσωμάτωση της παλαιότερης γνώσης με τη νεότερη. Για να είναι μια μέθοδος επιστημονική, η διερεύνηση πρέπει να βασίζεται στην συλλογή παρατηρήσιμων, εμπειρικών (με την ένοια του πραγματικού πειράματος έναντι της θεωρίας) και μετρήσιμων αποτελεσμάτων, τα οποία υπόκεινται σε συγκεκριμένες αρχές λογικής επεξεργασίας. Μια επιστημονική μεθοδολογία ξεκινάει από τη συλλογή στοιχείων μέσω παρατήρησης και πειραματισμού, και καταλήγει στην διατύπωση και τον έλεγχο υποθέσεων. Εξαίρεση φυσικά αποτελούν τα μαθηματικά, όπου ως γνωστόν εμείς οι μαθηματικοί κάνουμε ό,τι γουστάρουμε. Όχι. Βασικά η δικιά μας μεθοδολογία είναι διαφορετική επειδή τα μαθηματικά δεν προέρχονται από εμπειρική γνώση του κόσμου. Απλά τον μοντελοποιούν. Τέσπα.

Για να μην το πάμε πολύ μακριά, για να βγεί ένα συμπέρασμα, γίνονται τα εξής :

1. Χρησιμοποιείς την εμπειρία σου. Εξετάζεις το πρόβλημα και προσπαθείς να καταλάβεις τι διάολο είναι. Τσεκάρεις να δεις αν υπάρχουν πρότερες εξηγήσεις. Αν είναι εντελώς νέο πρόβλημα πας παρακάτω, στο 2.

2. Χτίζεις μια υπόθεση. Αν δεν υπάρχει τίποτα ήδη γνωστό στο θέμα, προσπαθείς να σχηματίσεις μια πρώτη εξήγηση, μια πρώτη ιδέα εξήγησης. Και τώρα προχωράμε στα καλά...

3. Από την εξήγηση επάγεις πρόβλεψη. Αν αυτά που υπέθεσες στο 2 ισχύουν, τι συνέπειες υπάρχουν; Και τώρα πάμε στα καλύτερα

4. Τεστάρεις! Εξετάζεις αν ισχύουν τα αντίθετα ΚΑΘΕ συνέπειας, ώστε να ανταποδείξεις το 2. Είναι λογικό σφάλμα να αναζητείς το 3 κατευθείαν ως απόδειξη του 2. Το σφάλμα αυτό είναι η γνωστή επιβεβαίωση του συνεπούς. ΛΑΘΟΣ!

Παρεπιπτόντως όπως είναι προφανές, αυτή η μέθοδος δεν μπορεί ποτέ να ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΣΕΙ, αλλά έχει σκοπό να ΑΝΤΑΠΟΔΕΙΞΕΙ. Η προσπάθεια κατάρριψης κάθε θεωρίας είναι δηλαδή το κύριο σώμα της επιστημονικής μεθόδου.

Όπως είχε πει και ο Αλμπέρτος

"No amount of experimentation can ever prove me right; a single experiment can prove me wrong."

Ούτε και αυτός δεν είναι αρκετά αυθεντία για να μην καταρρεύσει η θεωρία του αν ένα πείραμα δείξει ανάποδα αποτελέσματα δηλαδή. Ας τα ακούνε μερικοί μερικοί αυτά.. Πολύ το πήγαμε με τη θεμελίωση της μεθοδολογίας (αν και έχει βιβλία ολόκληρα).

Πάμε παρακάτω τώρα, σε μερικούς απλούς "κανόνες" που θα βοηθήσουν να ψιλιάζεσαι πότε δεν πάει κάτι καλά σε ισχυρισμούς που κάνει ο οποιοσδήποτε. Διανθισμένοι κανόνες μαζί με μερικά λογικά σφάλματα τα οποία όλοι μας τείνουμε εύκολα να κάνουμε, μια και αποτελούν την πιο "εύκολη" οδό (δηλαδή αυτή της ανύπαρκτης κριτικής σκέψης)

Τώρα θα μου πεις, "σκεπτικιστή" φίλε μου, ότι αυτά που σου λέω ίσως είναι οδηγίες μιας παγκόσμιας συνωμοσίας για την πάταξη της ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ, περιορίζοντας την πληροφορία σε υποτιθέμενους λογικούς κανόνες και τα λοιπά. Ε τι να πω τώρα, αν με πλήρωνε κάποιο μυστικό συνωμοσιολογικό σκοταδιστικό κέντρο, θα έπρεπε να με πληρώνει καλύτερα. Και επίσης ναι, αν αρνείσαι ότι η γη είναι σφαιρική επειδή δεν το "βλέπεις"...χμ... ε ναι, δε θα σε πείσει κανείς. Όπως επίσης δε θα "πειστείς" αν είσαι από αυτούς που ανάγουν κάθε "επιστημονική" κουβέντα σε υπαρξιακούς φιλοσοφικούς όρους του στυλ "ναι αλλά το μπλε είναι όντως μπλε;" / "υπάρχουμε πραγματικά,δεν υπάρχει πιθανότητα να είμαστε κάποιο όνειρο σε κάποιο όνειρο κάποιου ροζ μονόκερου;". Σου χω νέα. Ο μονόκερός σου είναι ένας γαϊδαρος με ένα ντίλντο στο μέτωπο. (Καρακλεμμένη ατάκα από τον αγαπημενο μου House)

Τέλος πάντων.

Άρξασθαι!

Το λεγόμενο "BALONEY DETECTION KIT" (που οφείλεται στον Carl Sagan) ή ελληνιστί "Οδηγός ανίχνευσης χαζομάρας". Κάποια πράγματα για να τεστάρεις επιχειρήματα και να ανιχνεύεις λάνθασμένα ή απατεωνίστικα επιχειρήματα. (Όπως πολλά που ακούγονται σε τηλεοράσεις, ραδιόφωνα κλπ κλπ και έχουν να κάνουν με ψευδοεπιστημονικές χαζομάρες)

1. Όποτε αυτό είναι δυνατόν, πρέπει να υπάρχει ανεξάρτητη επιβεβαίωση των γεγονότων.

2. Πρέπει να ενθαρρύνεται η ουσιαστική εξέταση και ο διάλογος για τα στοιχεία που παρουσιάζονται από γνώστες του αντικειμένου και όλες τις οπτικές γωνίες

3. Τα επιχειρήματα που βασίζονται στην "αυθεντία" δεν έχουν ισχύ. Στην επιστήμη δεν αναγνωρίζονται αλάθητα. Ακόμα και ο μεγαλύτερος επιστήμονας μπορεί να κάνει ένα σφάλμα.

4.Για κάθε εξήγηση φαινομένου, κάνε περισσότερες από μία υποθέσεις - μην κολλάς στην πρώτη εξήγηση που σου ρχεται στο μυαλό (αντίστοιχα και στην πρώτη που σου πασσάρεται) - με σκοπό να τις τεστάρεις βέβαια, όχι να διαλέξεις ποια σου φαίνεται καλύτερη, ε;

5. Μην κολλάς σε μια υπόθεση-εξήγηση μόνο και μόνο επειδή είναι δική σου (ή κατ'επέκταση μόνο και μόνο επειδή την άκουσες σε κάποια εκπομπή που βλέπεις)

6. Ποσοτικοποίησε όπου είναι δυνατόν. Αόριστες αναφορές υποδεικνύουν αμάθεια, άγνοια και μερικές φορές συνειδητή παραποίηση στοιχείων. Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι όποτε σου πετάνε ένα νούμερο είναι αλήθεια.

7. Σε μια διαδικασία λογικής επαγωγής, πρέπει κάθε ξεχωριστό βήμα να δουλεύει. Δεν είναι μπακαλική η επιστήμη. Αν 9 στα 10 βήματα στο σκεπτικό σου είναι σωστά και ένα είναι λάθος, τότε όλο καταλήγει σε λάθος. Κλασσικό παράδειγμα με το όργανο και τον αστυνομικό : Το μπουζούκι είναι όργανο. Ο αστυνομικός είναι όργανο. Άρα ο αστυνομικός είναι μπουζούκι. 2 στα 3 είναι σωστά. Αλλά το συμπέρασμα είναι λάθος..

8. Ρώτα αν η υπόθεση/εξήγηση/επιχείρημα που σου παρουσιάζεται μπορεί αρχικά επί της αρχής να αποδειχθεί ότι είναι λάθος μέσω ενός αντικειμενικού τεστ. Αν σου παρουσιάζεται ως αλάθητο, απίστευτο, τελειωτικό και αμετάβλητο και σουπερ ντούπερ ουάου, αλλά δε μπορεί να ελεγχθεί από πουθενά, ή κανείς δε δέχεται να τεσταριστεί τότε  σου λένε παπαριές. Ακόμα και ο Αϊνστάιν είχε πεί (το ξανάπαμε, αλλά δεν πειράζει, 10000 φορές θα το πούμε) ότι "ένα μοναδικό πείραμα μπορεί να αποδείξει οτι κάνω λάθος". Αν δεν τεστάρεται κάτι, μακριά.Επίσης, αν τεστάρεται, μπορεί να το κάνει και κάποιος άλλος και να πάρει το ίδιο αποτέλεσμα; Στις θετικές επιστήμες, αν κάνω εγώ ένα πείραμα και βγει όπως το περιμένω, αλλά το κάνουν και άλλοι 10 και δεν κάτσει, τότε η υπόθεσή μου θα αμφισβητηθεί και μάλλον οι άλλοι 10 θα χουν δίκιο.

9.Το ξυράφι του Όκκαμ : Αν δύο υποθέσεις εξηγούν τα δεδομένα εξίσου καλά, τότε επιλέγουμε αρχικά την απλούστερη.

Επιπλέον :

-Για να επιβεβαιωθεί μια υπόθεση και μια εξήγηση, ο καλύτερος τρόπος είναι τα διπλά τυφλά πειράματα.

Τι είναι αυτό; Απλό : Είναι ένα πείραμα όπου αυτός που το κάνει δε γνωρίζει ποια είναι τα άτομα του τεστ και ποια του ελέγχου. Ακόμα πιο απλά : Έχω φτιάξει ένα εμβόλιο που θεωρώ ότι θεραπεύει τον καρκίνο, δίνει τηλεπαθητικές ικανότητες και αυξάνει το IQ. Θέλω να τεστάρω αν δουλεύει. Έχω 10 άτομα. 5 που θα πάρουν το εμβόλιο και 5 που θα πάρουν νεράκι. Οι πρώτοι είναι το τεστ γκρουπ, οι άλλοι το γκρουπ ελέγχου. Διπλό τυφλό τεστ σημαίνει ότι ούτε αυτός που παίρνει το εμβόλιο ξέρει ποιο παίρνει, ούτε εγώ που του το δίνω ξέρω τι δίνω σε ποιον. Απλά κάνω τις μετρήσεις και βγάζω συμπεράσματα.

Κοινά, ΠΟΛΥ κοινά λάθη λογικής και ρητορικής που κάνουμε οι περισσότεροι :

1. Ad hominem : Όταν επιτίθεσαι στον άνθρωπο και όχι στο επιχείρημα. Π.χ "Η υπόθεση του Estarian ότι η γή γυρίζει γύρω από τον ήλιο είναι λάθος επειδή ο Estarian είναι ένα καθήκι και μισό"

2. Επιχείρημα εξ'αυθεντίας . "Α αφού το είπε ο Χ. , δίκιο θα χει, ξέρει αυτός". Παπάρια. Είπαμε, ακόμα και οι "αυθεντίες" μπορούν να κάνουν λάθος. Ελέγχουμε το ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑ, την ΥΠΟΘΕΣΗ, το ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ. Χεστήκαμε ποιος το λέει.Δηλαδή επειδή ο Αριστοτέλης είπε ότι τα άλογα έχουν τόσα δόντια (χωρίς να τα μετρήσει, έκανε λάθος φυσικά) πρέπει σώνει και καλά να είναι σωστό, επειδή το είπε ο Αριστοτέλης; Εδώ υπάρχει ένα ΑΛΛΑ. Άλλο πράγμα η βαρύτητα της γνώμης και ένα συμπέρασμα αξιοπιστίας που ΒΑΣΙΖΕΤΑΙ στο "αυτός είναι αυθεντία άρα έχει δίκιο" και άλλο πράγμα η εξ'αρχής αξιοπιστία. Ο περιπτεράς μου εκ των πραγμάτων έχει λιγότερη βαρύτητα γνώμης σε θέματα που αφορούν κβαντομηχανική απο ό,τι ο Στίβεν Χώκινγκ.

3. Το επιχείρημα των αρνητικών συνεπειών. Δηλαδή το να αντεπιχειρηματολογείς όχι πάνω στο συμπέρασμα αλλά αναδυκνείοντας "κακές" συνέπειες αν αυτό ισχύει. Π.χ "Ναι αλλά άμα ισχύει η εντροπία ο ήλιος θα σβήσει κάποτε". Γιούχου.

4. Το επιχείρημα της άγνοιας. Η απουσία στοιχείων δεν είναι απόδειξη απουσίας. Για κανέναν και για τίποτα.

5. Ειδική εξαίρεση. (Π.χ ναι όλοι οι άνθρωποι δεν πετούν εκτός από μένα που είμαι ο σούπερμαν)

6. "Begging the question" - αυτό δυστυχώς δεν μπορώ να το αποδώσω. Update : Κυκλικό επιχείρημα-Φαύλος κύκλος. Δηλαδή το να απαντάς μια ερώτηση υποθέτοντας ότι αυτό που ισχυρίζεσαι είναι το σωστό. Παράδειγμα : "Μεταφυσικά φαινόμενα υπάρχουν επειδή είχα μεταφυσικές εμπειρίες". Το συμπέρασμα αυτού του επιχειρήματος είναι ότι υπάρχουν μεταφυσικά φαινόμενα. Η βασική υπόθεση είναι ότι ο ισχυριζόμενος είχε μεταφυσικές εμπειρίες. Ο ισχυριζόμενος δε θα έπρεπε να μπορεί να ισχυριστεί ότι οι εμπειρίες του είναι μεταφυσικές, αλλά θα έπρεπε να παρέχει στοιχεία που να υποστηρίζουν αυτό τον ισχυρισμό.

7. Επιλεκτικότητα στην παρατήρηση. Δηλαδή το να μετράς τις επιτυχίες και να μη μετράς τις αποτυχίες. Αυτό που κάνουν οι περισσότεροι ζωδιομανιακοί με τα ζώδια. Σε 100000000 προβλέψεις που δεν πέφτει μέσα ο αστροτέτοιος τους, αυτοί μετράνε τη μία που έπεσε.

8. Στατιστική των μικρών αριθμών. Μεγάλο λάθος το να βγάζεις συμπέρασμα από ανεπαρκή δείγματα. Π.χ το "ο πατέρας μου και η μάνα μου είναι δημόσιοι υπάλληλοι", δεν επάγει το ότι όλοι οι πατεράδες και μανάδες είναι ΔΥ.

9. Κακή ερμηνεία των στατιστικών. Π.χ 1 στους 5 ανθρώπους στον πλανήτη είναι κινέζος, αλλά εγώ δεν ξέρω κανέναν, πως γίνεται αύτό;

10. Ασυνέπεια στην επιχειρηματολογία. Το κλασσικό "δυό μέτρα και δυό σταθμά".

11. Non sequitur - Το "δε βγαίνει από αυτό". Π.χ το ότι η ιατρική δεν έχει καταφέρει ακόμα να θεραπεύσει τον καρκίνο, δε σημαίνει ότι ο ισχυρισμός της φραπελιάς ότι τον θεραπεύει είναι αληθής. Χρειάζονται απευθείας δεδομένα για έναν ισχυρισμό.

12. Post hoc, ergo propter hoc : Συνέβη μετά, για αυτό η αιτία του ήταν αυτή. Μπλέξιμο δηλαδή αιτίας και αποτελέσματος. Π.χ Γίνεται μια έκλειψη, και συ προσεύχεσαι στο Μανιτού να ξαναφέρει τον ήλιο. Όταν ο ήλιος ξαναβγει, δε σημαίνει ότι στον έφερε ο Μανιτού. Ή΄αλλο αγαπημένο "οι γυναίκες φτάινε για τα πυρηνικά γιατί πριν αρχίσουν να ψηφίζουν δεν υπήρχε ατομική βόμβα". Αν ίσχυε αυτό θα έπρεπε να επαναφέρουμε και τους πειρατές, γιατί από τότε που εξαφανίστηκαν, το φαινόμενο του θερμοκηπίου έχει λυσσάξει.

13. Ερώτηση χωρίς νόημα : Π.χ "Τι συμβαίνει όταν μια άπειρη δύναμη συναντήσει ένα αμετακίνητο αντικείμενο". Φορδεμπαζ.

14. Αφαίρεση της μέσης κατάστασης. Δηλαδή το να λαμβάνεις υπόψη μόνο τα δύο άκρα. Το ΠΟΛΥ θετικό και το ΠΟΛΥ αρνητικό, κάνοντας έτσι την "άλλη" πλευρά να φαίνεται χειρότερη από ο,τι είναι. Πρόσεξε, αυτό δεν σημαίνει την κλασσική παπαριά "η αλήθεια είναι κάπου στη μέση" φορ φακς σέϊκ. Αυτή η εσφαλμένη διχοτόμηση σου παρουσιάζει ουσιαστικά μόνο δύο επιλογές υποθέσεων όταν υπάρχουν περισσότερες. Το κλασσικό "ή τρομοκράτης ή μαζί μας" είναι ένα τέτοιο επιχείρημα.

15. Βραχυπρόθεσμα εναντίον μακροπρόθεσμων : Π.χ γιατί να δίνουμε λεφτά στους επιστήμονες όταν έχουμε και γαμώ τις κρίσεις.

16. Μπλέξιμο συσχέτισης και σχέσης αιτίας-αποτελέσματος. Η σχέση αιτίας-αποτελέσματος προϋποθέτει συσχέτιση. Η συσχέτιση από μόνη της δε σημαίνει μία.

17. Η κοροϊδία. Δημιουργείς ένα στερεότυπο και χτυπάς αυτό, όχι την εξήγηση που παρέχεται.

18. Απόκρυψη στοιχείων και μισοαλήθειες. Είναι το πιο δύσκολο λογικό λάθος να ανιχνεύσεις, γιατί συχνά δεν έχουμε τρόπο να καταλάβουμε ότι δε μας το λένε όλο το πακέτο. Κάτι τέτοιο κάνουν πχ στις διαφημίσεις. Παλιότερα πχ δε σου λέγαν σε καμιά διαφήμιση ότι το κάπνισμα σου σκίζει την υγεία, μετά το μάθαμε. Αυτό το λάθος το κάνουν και μερικά λαμόγια στην επιστημονική κοινότητα. Βρείτε π.χ το 12ο επεισόδιο (Distractions) του δεύτερου κύκλου του House, όπου ένας τύπος ισχυρίζεται ότι βρήκε φάρμακο για τις ημικρανίες, κρύβοντας αρκετά πράγματα.
19. Βonus - Στην επιστήμη το βάρος της απόδειξης πέφτει στον ισχυριζόμενο. Δε μπορείς να έρθεις να μου πεις "υπάρχει μια τεράστια ροζ τσαγιέρα που ξέρει γαλλικά και πιάνο, ζει στη ζώνη του Ωρίωνα" και να υποστηρίξεις την ύπαρξή της με το γεγονός ότι εγώ δε μπορώ να αποδείξω ότι δεν είναι εκεί. Ούτε το "εσύ δε μπορείς να αποδείξεις ότι δεν υπάρχει, εγώ δε μπορώ να αποδείξω πως υπάρχει, άρα ας δεχτούμε ότι υπάρχει μέχρι να μου φέρεις στοιχεία ότι δεν"
Όσο πιο εξωπραγματικός ο ισχυρισμός, τόσο περισσότερες αποδείξεις χρειάζονται. Ένα πολύ ωραίο και σύντομο άρθρο στα αγγλικά εδώ, στο quackwatch

Ξέρω, είναι τεράστιο και κουραστικό. Αλλά είναι ένας γενικός μπούσουλας.

Πέραν αυτών, η βασική μου συμβουλή για όσους είναι περίεργοι αλλά δεν έχουν σχέση με το χώρο των θετικών επιστημών,

είναι η εξής :

ΨΑΞΕ-ΔΙΑΒΑΣΕ-ΣΚΕΨΟΥ ΑΠΟ ΜΟΝΟΣ ΣΟΥ.

Πρόσεχε τις θεωρίες συνωμοσίας. Αν υπάρχει μια θεωρία συνωμοσίας που έχεις βρει και σου φαίνεται πολύ πιστευτή, με φωτογραφίες, άρθρα, γνωστούς δημοσιογράφους και "αναλυτές" που την υποστηρίζουν, αλλά για να είναι αληθινή, παραβιάζονται 6-7 βασικοί νόμοι της φυσικής, τότε λένε παπαριές. Τελειωτικά και αμετάκλητα.

Πρόσεχε αυτό με τις μισοαλήθειες. Πάρα πολύ. Πρόσεχε τα εμπειρικά δεδομένα χωρίς δυνατότητα απόδειξης. Όταν κάποιος δε δέχεται να ελεγχθεί ο ισχυρισμός του, τότε 99,999999999% λέει παπαριές. Όλοι αυτοί οι πνευματιστές που όταν τους τεστάρουν λένε ότι δεν πέταξαν επειδή υπήρχε αρνητική ενέργεια τριγύρω για παράδειγμα.

Και πρόσεχε τη λογική των επιχειρημάτων. ΚΑΘΕ κρίκος σε μια αλυσίδα επιχειρημάτων πρέπει να αποδεικνύεται, να είναι ελέγξιμος και τα αποτελέσματα να μπορούν να αναπαραχθούν. Δεν έχει σημασία αν σου πουν 999 σωστά και έχει ένα λάθος το οικοδόμημα. Αν υπάρχει ΕΝΑ λάθος τότε καταρρέει όλο.

Αυτά. Συγγνώμη αν κούρασα.

Οι πηγές μου ήταν το www.skepdic.com και ένα ψάξιμο στο google με τις λέξεις "baloney detection kit"

Οδηγίες ιματζ μεϊκινγκ για υποψήφιο

Δεύτερο ποστ για σήμερα γιατί είδα κάτι και έχω κέφια και μου ήρθε ιδέα.

Αγαπητέ φίλε, αγαπητή φίλη, σήμερα έχω σκοπό να σου προσφέρω τα φώτα μου, σχετικά με το χτίσιμο της προεκλογικής σου εικόνας και συγκεκριμένα όσον αφορά το βιογραφικό σου σημείωμα στην δικτυακή τοποθεσία που σε έπεισαν τα παιδιά σου/οι γειτόνοι/ο άλλος μάγκας υποψήφιος πως πρέπει να έχεις για να έχεις πενετρασιόν στο πόπολο. Μην πάει το μυαλό σου στο κοκό όταν λέμε πενετρασιόν, αυτό μετά τις εκλογές. Και αν εκλεγείς.

Σε επίπεδο δημοτικώνε εκλογώνε, οι υποψήφιοι τείνουν να είναι ελαφρώς πιο "λαϊκοί" και μπρουτάλ τύποι από ό,τι σε επίπεδο βουλευτικών (που εκεί προφανώς πάει η αφρόκρεμα της μόρφωσης, του εκλεπτυσμένου στυλ και της ανεπιτήδευτης σοβαρότητας, βλέπε Πρωτόπαπα έτσι φρομ δε τοπ οφ μαϊ χεντ). Οπότε ο λαϊκός ο τύπος, πρέπει να το καλλωπίσει ρε παιδί μου το βιογραφικό του λίγο, ώστε να τσιμπήσει ο ψηφοφόρος. Ο πτωχός πλην τίμιος ψηφοφόρος θα σε τιμήσει με ψηφαλάκι αν πειστεί ότι είσαι καλύτερος από αυτόν αλλά όχι και πολύ της καλής κοινωνίας γιατί τότε θα τον πιάσουν τα κλασσικά ελληνικά αριστερά κολλήματά του και θα σε μαυρίσει. Ακόμα και αν είσαι δεξιός δηλαδή, πρέπει να είσαι και λίγο παιδί του λαού. Άκουσέ με και δε θα χάσεις.
Και πως θα πετύχουμε τον καλλωπισμό ενός απλού και ταπεινού βιογραφικού;
Τα βασικά στοιχεία που πρέπει να προσέξεις είναι τα εξής :
1. Είσαι απλός, προσιτός, δικός μας, αλλά ταυτόχρονα καλύτερος. Έχεις καταφέρει κάτι που εντυπωσιάζει. Κοινώς χρησιμοποίησε κάποια ξένη λέξη, ή ίδρυμα του εξωτερικού. Βάλε και λίγο φούμαρο, δεν πειράζει. Και μίλα στο πρώτο πρόσωπο.
2. Επένδυσε στη συγκίνηση. Πρόβαλλε διακριτικά κάποιο πρόβλημα που αντιμετώπισες και ξεπέρασες, πράγμα που σε έκανε καλύτερο και σε υποδεικνύει ως "νικητή της ζωής" και "αγωνιστή"
3. Δείξε ότι δεν είσαι ευκαιριακός αλλά πονάς τον τόπο. Ότι η ενασχόλησή σου με τα κοινά είναι πάθος και δεν το κάνεις για να κονομήσεις ή να βολέψεις τους γνωστούς σου. Οπότε υποστήριξε ψιλοσαφώς αλλά όχι δεσμευτικά κάποια εξωπραγματική θέση ή αίτημα των συμπολιτών σου, ενάντια στη λογική και την πραγματικότητα, αλλά με μεγάλη απήχηση στα ζώα. (εδώ έχει σημασία να μην πας κόντρα μεν στο συνδυασμό σου, αλλά να πιάσεις και πελάτες από τους άλλους, οπότε αν η πλειοψηφία δεξιίζει, χρησιμοποιείς δεξό επιχείρημα, αν αριστερίζει, αριστερό. Αν είσαι μάγκας, και τα δύο.)
4. Πρόβαλε σταθερές ελληνικές αξίες που συγκινούν το 97%. Ντομπροσύνες, αυτοθυσίες, καλός οικογενειάρχης, επίτροπος στην εκκλησία, αθλητής, τέτοια.
5. Σύνθημα, σύνθημα, σύνθημα. Βρες σύνθημα πιασάρικο, μαγκιόρικο και γουστόζικο, αλλά όχι πολύ επαγγελματικό και ντιζαϊνάτο γιατί θα ξενερώσεις την εργατιά.

Πάμε σε ένα παράδειγμα για να δεις αγαπητέ υποψήφιε τι εννοώ.

Έστω ότι λέγεσαι Λευτέρης Τριγούτσουλας και είσαι 52 χρονώ, μπαρμπέρης στο επάγγελμα, σε κάποιο χωριό.  Κοίτα τώρα το βιογραφικό το αγυάλιστο, το δεν-έχω-ελπίδα-να-με-ψηφίσει-κανείς :
Βιογραφικόν :
Λευτέρης Τριγούτσουλας της Λεμονιάς και του Υάκινθου (ελπίζω να μην υπάρχετε κ.Τριγούτσουλα, γιατί και γαμώ τις συμπτώσεις μου λέμε)

Γεννήθηκε στη γραφική Ανωραχούλα Ταυρωπού, το 1958. Προέρχεται από κτηνοτροφική οικογένεια. Ορφάνεψε στην ηλικία των 17 όπου και έφυγε για την Αθήνα να πάρει τραίνο να πάει να μάθει την τέχνη της κομμωτικής, ως μαθητευόμενος στο θείο του στο Βέλγιο, που έκοβε τα μούσια των μεταλλορύχων. Μετά τη θητεία του γυρνάει στο χωριό μας και παντρεύεται τη Μαριγούλα Καρκακαλτακοπούλου, με την οποία αποκτά 4 παιδιά. Ανοίγει το μαγαζί του στην κεντρική πλατεία (απέναντι από του Τρύφωνα) και αρχίζει να ασχολείται με τα κοινά. Ο Λευτέρης είναι ένας απλός και τίμιος άνθρωπος, ένας επαγγελματίας του τόπου μας , που ποτέ του δεν ασχολήθηκε με κόμματα αλλά πάντα ασχολιόταν με το χωριό μας. Αξίζει την ψήφο μας.

Άχρωμο, άοσμο, χωρίς υπόθεση, πλοκή, σασπένς κλπ. Δες τώρα πόσο καλύτερο γίνεται :


Γεννήθηκα πριν 52 χρόνια, σε μια στάνη στην Ανωραχούλα. Η φλογέρα και η τσαμπούνα με νανούρισαν και τα πρώτα μου βήματα τα κανα στο χώμα και τις σβουνιές. Έχασα νέος τους γονείς μου, σε μια περίοδο δύσκολη για τη χώρα αλλά δεν το βαλα κάτω. Η φτώχεια και πείνα δε μπόρεσαν να με λυγίσουν. Ήξερα ότι αυτές σμιλεύουν τον άνθρωπο, όχι τα λούσα και η καλοπέραση. Αποφάσισα να παλέψω, να μοχθήσω και να γίνω χρήσιμος. Έφυγα για το Βέλγιο όπου και κατάφερα να σπουδάσω κομμωτική στο Σαν Κλού, δίπλα στο μεγάλο μάστορα Ζανό Μπον Λε Φου. 4 χρόνια έκατσα στο Βέλγιο, μέχρι που άκουσα το κάλεσμα της πατρίδας να παρουσιαστώ. Υπηρέτησα 28 μήνες θητεία στο τριεθνές, όταν οι σχέσεις μας με τους γείτονες ήταν από ψυχρές έως θερμές. Δύσκολοι καιροί αλλά και πάλι τα κατάφερα. Γύρισα στο χωριό έχοντας ως μοναδική περιουσία την παλιά και πλέον μισογκρεμισμένη στάνη του πατέρα μου. Με χρέη, ιδρώτα και κόπο άνοιξα το πρώτο μπαρμπέρικο στο χωριό, στην πλατεία, απέναντι από του Τρύφωνα. Εκεί που κάθε μέρα περνάτε για να πείτε μια καλημέρα και για ένα χαμόγελο.Με τη γυναίκα μου και τα 4 παιδιά μας ζοριστήκαμε αλλά παλέψαμε και καταφέραμε να σταθούμε στα πόδια μας. Πάντα με έτρωγε όμως το σαράκι. Πως να καλυτερέψουμε το χωριό, πως να μειώσουμε τη λαθρομετανάστευση και να διώξουμε το σουπερμάρκετ στην εθνική που καταστρέφει τους τοπικούς επαγγελματίες. Το χωριό μας αξίζει πολλά. Και μπορεί να καταφέρει περισσότερα. Μου το λένε κάθε μέρα οι  πελάτες μου -αριστεροί δεξιοί, δε με νοιάζει, δεν ασχολήθηκα με κόμματα. Μου το λένε και τα παιδιά στην ομάδα ποδοσφαίρου που στήσαμε από το τίποτα.
 Με τον τόπο είμαι. Όχι με τα κόμματα. Έχω όραμα, όρεξη και όνειρα για το χωριό.
Τώρα ξέρεις, Λευτέρης.

Όχι πες μου δηλαδή, εσύ με ποιο βιογραφικό θα τον ψήφιζες;

(Το χω για σύμβουλος επικοινωνίας τελικά. Με θαμάζω)

Update : Το σύνθημα έχει χρησιμοποιηθεί, σε φοιτητικάς εκλογάς. Κάτω από φωτογραφία του υποψηφίου με φραπέ και τάβλι στο κυλικείο και το σήμα της νίκης.

Φοβού το ηλεκτρονικό βιβλίο

Τώρα το πρωί ήταν η Λιάνα στο χαζοκούτι. Πάντα χαζεύω λίγο το πρωί με το πρώτο τσιγάρο.
Έκανα ζάπινγκ όμως εκείνη την ώρα και δεν είμαι σίγουρος ότι έπιασα σωστά το πνεύμα της, γιατί μάλλον δεν άκουσα ολόκληρο το "επιχείρημα". Από τα συμφραζόμενα και το ύφος όμως κατάλαβα την, ας πούμε, αρνητική στάση στο εγχείρημα.
Άκουσα τα εξής : "με αυτά τα google και μούγκλ και τα ηλεκτρονικά βιβλία. ΑΠΟ ΤΟ ΑΜΑΖΟΝ θα τα παίρνουνε. Το ΑΜΑΖΟΝ! (κούνημα δακτύλου). Γιατί είναι και καλά ΦΘΗΝΟΤΕΡΑ".
Επειδή φαντάζομαι πως οι προτάσεις αυτές στον ψύχραιμο αναγνώστη δεν υποδεικνύουν κάτι αρνητικό, για να αποδώσω το ύφος, φανταστείτε την Ελένη Λουκά να περιγράφει πώς τα παιδιά θα αγοράζουν ψηφιακά αντίγραφα από δίσκους των Deicide.

Κατ αρχήν αδυνατώ να καταλάβω γιατί τόσο μένος. Διακρίνω και μια ψιλή τεχνοφοβία να το πω;
Γιατί το ηλεκτρονικό βιβλίο είναι κακό; Σε περίπτωση που το αγοράζεις μάλιστα δε διακρίνω κάτι μεμπτόν. Βέβαια το ποιος θα αγοράσει κάτι το οποίο υπάρχει τσαμπέ παντού τριγύρω είναι άλλο θέμα.
Και γιατί κ.Λιάνα μας είναι κακό το Amazon ; Έχει και το Kεφάλαιο και τα πάντα σε ηλεκτρονική μορφή. Αν και τα βιβλία που έχουν εκδοθεί πριν το 1920 αν θυμάμαι καλά είναι ελεύθερα πνευματικών δικαιωμάτων, οπότε πάμε στο Project Gutenberg και τα κατεβάζουμε χωρίς να πληρώνουμε νταβατζιλίκια στους εκδότες.

Ναι το ηλεκτρονικό βιβλίο (προσωπική γνώμη) δεν έχει τη χάρη του πραγματικού, με τίποτα. Από την άλλη όμως είναι σαφώς φθηνότερο, οικολογικότερο και δεν πιάνει χώρο. Με έναν e-reader και μια κάρτα sd μπορείς να έχεις βιβλιοθήκη με ένα σκασμό βιβλία και μάλιστα παντού μαζί σου. Μπορείς να έχεις βιβλία που σε πραγματικό όγκο θα σου γέμιζαν μια πολυκατοικία, το πάρκινγκ και το ψιλικατζίδικο απέναντι.
Τι σκατά θα κάνουμε τώρα, θα δαιμονοποιήσουμε και το διάβασμα εκεί στο ΚΚΕ; Γιατί; επειδή το Amazon, το Barnes & Noble κλπ δεν είναι "Approved by the C.C of the KKE";  Είδαμε και τι κάνετε approve εκεί πέρα, από το τηλεμάρκετινγκ στον 902. Μόνο το νερό του Καματερού που δεν έχετε κάνει approve ακόμα. (Ναι σε καμμένη κατάσταση έχω παρακολουθήσει τηλεμάρκετινγκ στον 902)
Ή σας χαλάει επειδή μας "φακελώνουν" με κάθε αγορά μας; Ο Τσίζουζ νόου. Το Άμαζον ξέρει ότι διαβάζω Λάβκραφτ, Φέϋνμαν, Τόλκιν, Μάρτιν και Ντόκινς. Οου φακ. Ο περιπτεράς μου ξέρει ποιες εφημερίδες παίρνω, ο ψιλικατζής μου ξέρει τι καπνό κάνω και ο χασάπης μου ξέρει ότι παίρνω το καλό κρέας όταν μαγειρεύω μόνος μου και κατεψυγμένο Γκοτζίλα όταν κάνω τραπέζια. Επίσης το ΚΚΕ ξέρει ότι δεν το υποστηρίζω και δεν διαβάζω Ριζοσπάστη, επειδή καναδυό φορές παλιά που μου χαν χτυπήσει το κουδούνι Κυριακή πρωί στις 8 οι ινστρούχτορες, τους είχα συμπεριφερθεί όπως στους Ιαχωβάδες και το Κατηχητικό που πούλαγε ημερολόγια του Αγίου Παφνουτίου του Προστάτη των Κρεμ Μπρυλέ. Τους έβρισα. Βρείτε τώρα από ποιον κινδυνεύω περισσότερο. Από την Κυβέρνηση των Νεφελίμ (που σαφώς συνεργάζεται με το Αμαζον κλπ, στο άσπρο πυραμιδοειδές σφαρικό τριγωνικό τραπεζοειδές παραλληλόγραμο στην έρημο Γκόμπι) ή τους τσαντισμένους κουκουέδες, Ιαχωβάδες κλπ που ξέρουν και που μένω;
Από τις τελευταίες φορές που την έχω δει, υποψιάζομαι πως η Λιάνα έχει αρχίσει και μετατρέπεται κάτι σε Λιακό της ΕΣΣΔ. Με το ίδιο δασκαλίστικο ύφος, την ίδια ιερή αγανάκτηση, που και κάτι σωστό να πει, το χάνει γιατί σε έχει κουράσει τόσο πολύ που δεν την παλεύεις να την ακούς με την καμία. Και είπε και καναδυό σωστά μετά.
Αλλά εμένα είδες ποιο μου έμεινε. Ο αφορισμός για τα ηλεκτρονικά βιβλία.
Έλα απαυτό στον τόπο σου. Μας πείραξε η μορφή του βιβλίου. Να μου πεις από το να μας πειράζει το περιεχόμενο, είναι ένα βήμα. Τώρα πιο κάτω; πιο πάνω; θα σε γελάσω.